Met veel liefde en vakwerk een stuk erfgoed in ere hersteld

Ooit sierde een groot glazen kunstwerk het legendarische pand De Holland, aan de zijkant van de entree. Met een gemende techniek van graveren en appliqué had de in Leiden geboren Wim Wagemans taferelen gemaakt die een ode brachten aan de ‘Bergen op Zoomse Industrie’. Jarenlang leken de panelen te zijn verdwenen maar nu zijn ze terug, op een historische locatie en met veel vakmanschap in ere hersteld.

Het kunstwerk heeft heel wat jaren opgeslagen gestaan in houten bekisting, in een loods van Mepavex. Toen het daar werd ontdekt door onder meer Peter Oosterwaal, herkende hij het meteen. “Het zat ooit in De Holland aan de Havendijk. Daar kwam ik als jong ventje altijd langs en ik was zeer onder de indruk van de taferelen in glas. Nadat we het in die opslag ontdekten heb ik het altijd bewaakt, met de gedachte dat het ooit een mooie nieuwe plek moest krijgen. Heel fijn dat dit nu gelukt is.”

Bijzondere taferelen

Het is een werk met veel waarde, niet alleen als lokaal erfgoed. Ook de gebruikte technieken van toen zijn bijzonder, vond drs. Willem Heijbroek van erfgoedvereniging Heemschut. Zijn organisatie zet zich al ruim honderd jaar in voor het behoud van cultureel erfgoed. Hij ontfermde zich zo’n vier jaar geleden over deze bijzondere panelen, vooral vanwege de unieke gebruikte techniek en de bijzondere taferelen. Het geheel toont Mercurius -de god van de handel, reizigers en winst- die allerlei objecten vasthoudt die te maken hebben met De Holland, klanten en relaties, en de gemeente. Het werd toentertijd, in 1961, aangeboden door personeel en bedrijven waarmee de ijzergieterij zaken deed. Nadat het pand grotendeels gesloopt was, verdween ook het kunstwerk.

Historische plek

Vele jaren later heeft Robert Bruijs een deel van de locatie van De Holland in ere hersteld voor zijn jachtbouwbedrijf. En dan is er natuurlijk geen mooiere plaats te bedenken voor het inmiddels gerestaureerde kunstwerk. Dat was nog een heel karwei. Niet alleen bleken vier panelen kapot te zijn en heeft heel wat restauratiewerk plaats moeten vinden, tevens wilde men een constructie bedenken die de herstelde taferelen beschermt tegen weer en wind maar ook stof en vuil. In de loods wordt immers wél gewerkt.

Daarom zijn de panelen aan weerszijden van beschermend glas voorzien en in glijgoten gezet. Bruijs zelf heeft het grote frame gelast waar de platen in gezet konden worden. Het plaatsen, een zeer nauwlettende klus, is door Snepvangers glas verzorgd. Logischerwijs mag er niets misgaan met een uniek werk als dit en moet het ook alle weersomstandigheden van een open ruimte als de Waterschans het hoofd kunnen bieden.

Trots

Er hebben heel wat organisaties zich ingezet om dit unieke stukje geschiedenis weer zichtbaar te maken. Daaronder zelfs de TU Delft, met onderzoek naar de reconstructie, maar zeker ook de Gemeente Bergen op Zoom. Onder meer ambtenaren Kees de Korte en Tom van Eekelen hebben zich hard gemaakt voor het mogelijk maken van wat Peter Oosterwaal al heel lang hoopte, vertelt hij. “Het is mooi dat het kunstwerk hier nu weer een plek krijgt. Ik vond het belangrijk dat de verschillende delen bij elkaar bleven. Voortaan kan ik hier met een trots en nostalgisch gevoel weer langs wandelen of fietsen.”

Meer weten over monumentenglas? Klik eens hier.